در ذهن بسیاری از ما بازاریابی اینگونه تعریف شده است که افرادی برای معرفی یک محصول به سراغ بخشی از جامعه رفته و سعی دارند شما را با تبلیغات گزاف مجاب نمایند چه محصولی را خریداری نمایید. در صورتی که این تصور و تعریف از بازاریابی بسیار غلط می باشد.
بهتر است بدانید که بازاریابی یا مارکتینگ یکی از گرایش های بسیار مهم رشته مدیریت بازرگانی می باشد که در دانشگاه های مطرح جهان تدریس می گردد. اگر قصد دارید با رشته مارکتینگ آشنایی بیشتری پیدا کنید در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
بازاریابی یکی از رشته های تاثیر گذار بر اقتصاد جامعه می باشد؛ به صورت کلی می توان اذعان داشت که پیشرفت در رشته بازاریابی می‌تواند باعث پیشرفت در اقتصاد جامعه شود و بسیاری از مشکلات اقتصادی را رفع نماید. در اهمیت رشته مارکتینگ همین بس که بقای یک کسب و کار کاملا وابسته به این رشته می باشد. کمپانی های بزرگ دنیا برای پابرجایی و موفقیت های کلان خود به این رشته وابسته می باشند؛ زیرا بازاریابان هستند که می‌توانند مشتریان را متقاعد نمایند که محصولات و خدمات ارزشمندی دارید و باعث می شوند مشتریان به سمت محصولات و خدمات شما سوق پیدا نمایند.
تعریف مارکتینگ
برای بازاریابی می‌توان تعاریف متعددی در نظر گرفت؛ زیرا مارکتینگ فعالیت های متعدد و گسترده‌ای داشته به همین جهت با توجه به همین فعالیت ها می توان مارکتینگ را تعریف نمود.طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا یا AMA مارکتینگ مجموعه‌ای از فعالیت ها، رفتار و فرآیندهای تولید، مخابره، تحویل و تحول محصولاتی است که می تواند برای مشتریان، تولیدکنندگان، فروشندگان و به طور کلی جامعه ارزشمند و سودآور باشد.
اگر بخواهیم به زبان ساده تر مارکتینگ را تعریف نماییم؛ می توانیم بیان کنیم که مارکتینگ مجموعه ای از فعالیت هایی است که باعث تغییر عقاید مشتریان می‌شود و مشتری را مجاب می نماید که محصول یا خدمات تولید شده برای او مفید است و در نتیجه مجاب می شود که محصول یا خدمات را خریداری نماید.
فیلیپ کاتلر که از برجسته ترین اساتید در حوزه بازاریابی است؛ مارکتینگ را ایجاد سود و منفعت برای مشتریان و کسب و کار تعریف می کند. از منظر فیلیپ کاتلر مارکتینگ منفعتی متقابل ایجاد می نماید.این استاد برجسته کتاب های بسیار زیادی در حوزه مارکتینگ منتشر کرده است که می توان به کتاب اصول بازاریابی و مدیریت بازاریابی آن اشاره نمود.
در کتاب مدیریت بازاریابی کاتلر بیان می کند که مارکتینگ دانش و هنر کشف، تولید و ارائه ی یک محصول یا خدمت با ارزش است که در تولید و ارائه این ارزش هدفی مد نظر است و آن هدف تامین نیازهای یک بازار هدف است که همزمان فایده و سود ایجاد می نماید.
فرآیند بازاریابی
منظور از فرآیند مارکتینگ گام های اصولی و مهمی است که یک بازاریاب موفق باید آنها را به ترتیب اجرا نماید. برای فرایند مارکتینگ می توان پنج قدم مهم را در نظر گرفت.در قدم اول بازاریاب باید بتواند بازار را به خوبی شناسایی کرده، نیازهای مشتریان را بسنجد، و با خواسته ها و توقعات مشتری و بازار تقاضا به خوبی آشنا شود. اگر بازاریاب بتواند نیازهای برآورده نشده را شناسایی نماید و با توجه به تحلیل موقعیت فرصت های طلایی را برای تولید کننده شناسایی کند و بازار هدف را انتخاب نمایند با توجه به این اصول استراتژی معینی تدوین کرده و تاکتیک های اجرایی را ایجاد نماید؛ می‌تواند در قدم اول موفق شود.
پس به طور کلی می توان گفت در فرایند مارکتینگ قدم اول شناسایی بازار، آشنایی با نیازها و توقعات مشتریان و شناخت بازار تقاضا است.در قدم دوم بازاریاب باید بتواند به طراحی راهبرد بازارهای مشتری مدار بپردازد. مشتری مداری را می‌توان نقطه تکامل دانش مارکتینگ دانست؛ در رویکردهای جدید این رشته بر روی مشتری مداری تاکید بسیار ویژه‌ای دارد و هدف خود را کسب رضایت حداکثری مشتری قرار داده است.
در طراحی راهبرد بازارهای مشتری محور بازاریاب با توجه به پارامترهای مختلفی برای موفقیت یک برند راهبردهایی را تعیین می نماید. شاخص های رضایت مشتریان، شناسایی رقبا، تحلیل راهبردهای رقبا، در نظر گرفتن شرایط رقابتی از پارامترهای مهم است. بازاریاب وقتی می‌تواند راهبرد اصولی که به موفقیت منجر شود طراحی نماید که بتواند به تولید کننده کمک نماید سریعتر و بهتر از رقبا عمل نماید و بیشتر از رقبا رضایت حداکثری را ایجاد نماید. هدف از طراحی راهبردی بازاریاب باید فروش بیشتر محصولات در کنار کسب رضایت مشتریان باشد.
تهیه یک برنامه منسجم بازاریابی که برای تولید کننده بیشترین منفعت را داشته باشد؛ سومین گام در فرآیند مارکتینگ می باشد. به عنوان مثال در این گام می‌توان بر روی این موضوع تمرکز کرد که چگونه بتوان مشتری‌های پایدار را جذب کرد. بدون شک داشتن یک برنامه منسجم در مارکتینگ به شما کمک می کند که بتوانید موفق تر عمل نمایید. شما باید در این گام پس از بررسی خوب بازار یک تیم تشکیل داده و وظایف را تقسیم بندی نمایید. تقسیم بندی طرح به اجزای مختلف به شما در موفقیت کمک زیادی خواهد کرد. می‌توانید در این گام نحوه تبلیغات و تبلیغات موثر را طراحی نمایید.
برقراری روابط پرمنفعت با مشتریان و کسب رضایت مشتری چهارمین گام در فرآیند مارکتینگ می باشد. در این گام شما باید امتیازهایی را برای مشتریان در نظر بگیرید. در این گام باید راهبردهایی را طراحی نمایید که کیفیت محصول و خدمات شما به حداکثر خود برسد. داشتن مشتری های کم اما پایدار بهتر از داشتن مشتری های زیاد در کوتاه مدت است. یک کمپانی برای اینکه بتواند پرقدرت ظاهر شود؛ باید بتواند محصولاتی را ارائه دهد که آن محصولات علاوه بر کیفیت بتوانند یک نیاز را در مشتری برطرف سازند. اگر بتوانید به تقاضا و نیاز مشتری به خوبی پاسخ دهید؛ می توانید در بازار و بین رقبا موفق ظاهر شوید.
کمپانی های موفق عمل می نمایند که بازاریابان آنها تنها به فکر سود تولید کننده نبوده و به فکر این موضوع می باشند که خریدار نیز در معامله سود ببرد.پنجمین گام در فرآیند مارکتینگ به دست آوردن سود از مشتریان برای منفعت و ایجاد ارزش ویژه مشتری می باشد.
کمپانی های بزرگ دنیا بر روی گام پنجم تمرکز زیادی کرده و طرح های نابی ارائه می دهند؛ به عنوان مثال کمپانی های بزرگ با مشتریان پیوندهای عمیق اجتماعی برقرار کرده و از طریق این ارتباطات سود خود را افزایش می دهند. به عنوان مثال مشتریان را تشویق می نمایند تا با آنها همکاری داشته باشند و در صورت همکاری مزایای مالی و اجتماعی را برای مشتریان در نظر می‌گیرند.
مهارت های یک بازاریاب چیست؟
بازاریاب برای اینکه بتواند در شغل خود که مارکتینگ است موفق عمل نماید باید بتواند مهارت هایی را کسب نماید. مهمترین مهارت یک بازاریاب روابط عمومی بالا است. افراد برای اینکه روابط عمومی بالایی داشته باشند باید از فن بیان قوی و شیوا نیز برخوردار باشند. توجه داشته باشید که بازاریاب از طریق ایجاد تعامل قوی با مشتریان می‌تواند به هدف خود برسد؛ پس بدون شک برای ایجاد یک تعامل قوی نیازمند فن بیان خوب و روابط عمومی بالایی هستیم. برای اینکه از روابط عمومی بالایی برخوردار باشید باید چند مهارت را نیز فرا بگیرید. علاوه بر فن بیان خوب، باید با اصول روانشناسی در ارتباطات نیز آشنایی داشته باشید. بهتر است اطلاعات خود را در خصوص زبان بدن که بخشی از روانشناسی است بالا ببرید.
کسب مهارت فنون مذاکره نیاز به بازاریاب برای موفقیت کمک زیادی می نماید. همانطور که در سرتیترهای قبل ذکر شد؛ بازاریابی گرایش مهمی از مدیریت بازرگانی است که در مقاطع فوق لیسانس و دکترا ارائه می شود و دانشگاه های محدودی این رشته را از مقطع لیسانس ارائه می نمایند. بسیاری از مدیران بازرگانی موفق در رشته بازاریابی تحصیل می نمایند؛ بخشی از وظایف مدیران بازرگانی مذاکره کردن است. بسیاری از شرکت ها و کمپانی های موفق برای بستن قراردادهای تجاری مهم خود به بازاریابان و مدیران بازرگانی ارشد اتکا می‌نمایند؛ به همین سبب یادگیری فنون مذاکره می‌تواند به بازاریابان کمک نماید تا پله های ترقی را پشت سر بگذارند.
بازاریاب هر چقدر که بتواند ارتباطات و تعاملات خود را گسترده تر نماید؛ موفق تر خواهد بود. به همین سبب توصیه می‌شود تا بازاریابان فعالیت خود را محدود به یک مکان نکنند و برندهای موفق دنیا را شناسایی کرده و از آنها الگو برداری نمایند و در صورت امکان با برندهای موفق دنیا تعامل داشته باشند.
یک بازاریاب باید در قدم اول خلاق باشد. خلاقیت در بازاریابی بسیار مهم می باشد زیرا باعث می شود تا بازاریابان بتوانند راهبردهای جدیدتری برای موفقیت یک کمپانی ارائه دهند.بازاریاب باید دانش خود را بروز کرده و سطح مطالعه بالایی داشته باشد؛ هرچقدر بیشتر وقت خود را برای مطالعه بگذارید؛ مغز شما خلاق تر شده و ایده های جدید به ذهن شما خواهد رسید؛ به همین سبب توصیه می شود مجله های معتبر و بروز را زیاد مطالعه کرده و با دانش روز به پیش بروید.
داشتن قدرت تخیل و داستان پردازی به موفقیت بازاریاب کمک زیادی خواهد کرد؛ به شما توصیه می شود تا راه های افزایش خلاقیت و تقویت قوه تخیل را فرا بگیرید و آنها را روزانه تمرین نمایید. به عنوان مثال تقویت قوه تخیل به شما کمک می نماید تا بتوانید به خوبی داستان‌پردازی کرده و تبلیغات منحصر به فرد ارائه نمایید؛ همانطور که می دانید تبلیغات منحصر به فرد حرف اول را در جذب مشتری می‌زند و برای ساخت و طراحی تبلیغات منحصر به فرد به قوه تخیل خود نیاز خواهید داشت.
یک بازاریاب موفق باید به دانش هایی چون اقتصاد، حسابداری، مدیریت امور مالی، وبلاگ نویسی، تولید محتوا، روزنامه نگاری و خبرنگاری تسلط نسبی داشته باشد. آگاه بودن از این دانش‌ها به بازاریاب کمک می نماید تا در طراحی راهبرد موفق عمل کرده و از طرفی بتواند بازار را به خوبی بسنجد، فرصت ها را شناسایی کند، نقاط قوت برند خود را ارزیابی کرده و کمپانی را به سمت پیشرفت هدایت نماید.
